Jinekolog Dr. Suat Karataş: Kadında ve Erkekte Hpv Nedir?

HPV ( human papilloma virüs) , sıklıkla genital bölgeyi tutan bir DNA virüsü olup, kadın ve 
erkekte enfeksiyona neden olur. İki yüzden fazla tipi olan HPV virüsünün bazı tipleri 
hücrelerde değişiklik oluşmaktadır. Enfeksiyon oluşturan HPV tipleri kansere olan 
eğilimlerine bakılarak yüksek ve düşük riskli olarak iki gruba ayrılır. Kişide Hiç belirti 
olmaması, HPV enfeksiyonunun yokluğunu göstermez. Hpv nin Hangi tipleri sıklıkla Kansere Neden olur?
 Yüksek risk oluşturan HPV tipleri : En sık kanser oluşturabilen HPV tipleri 16, 18, 31, 
33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68’dir. Bu tiplerden en sık Tip 16 ve 18 , 
serviks kanseri oluşturan tipleridir.  Düşük risk oluşturan HPV tipleri: En sık tipler , tip 6, 11, 40, 42, 43, 44, 54, 61, 70, 72, 
81 olarak sayılabilir. Bunlardan özellikle 6, 11 tipleri kadın ve erkekte siğil meydana 
getirmektedirler.
HPV virüsü nasıl bulaşır?
Hpv virüsü esas olarak cinsel yolla bulaşır, fakat bulaş için tam bir cinsel ilişki zorunlu 
değildir. Bulaşta ten-tene temas olması, cilde ya da mukozaya temas olması yeterli 
olabilmektedir. Enfekte erkek, penisini, skrotumunu, vajen girişi, kadınının dış veya iç 
dudağına, anüsüne temas ettirmesiyle, ya da tam tersi enfekte kadının genital dudaklarının 
penise teması ile hpv enfeksiyonu bulaşabilmektedir. Aktif Hpv enfeksiyonu saptanan 
çiftlerde, Cinsel ilişki sırasında kondom kullanımı, bulaşı yüksek oranda azaltmakla birlikte 
tamamen engellemektedir fakat yine de kondom kullanılmalıdır. Yapılan bazı çalışmalar; Hpv
nin ortak kullanılan havlu, kıyafet ve çarşaf kullanımıyla ya da klozet gibi cansız yüzeylere 
temas ile bulaş olmadığını göstermiştir. Yine öpüşmeyle virüsün bulaşını gösteren net kanıt
yoktur. Hpv enfeksiyonu olan kişilerde viral yüke bağlı olarak süre değişmekle birlikte uzun 
süre bir şikayet olmasa da viral yayılımın devam edebileceğini unutmamak gereklidir.
Hpv enfeksiyonu belirtileri nelerdir?
HPV enfeksiyonunda en sık belirti; viral bulaştan yaklaşık 2-6 ay sonra özellikle genital
gölgede ortaya çıkan et benleri, siğildir, ama hiçbir belirti de vermeyebilir. Genital siğiller 
kadınlarda; vulva, vajen, serviks veya anüste, erkeklerde; penis, skrotum veya anüste düz 
lezyonlar, küçük saplı veya karnabahar benzeri çıkıntılar, şişlikler şeklinde görülebilmektedir. 
Genital bölgede bu lezyonları en sık yapan HPV tipi; düşük riskli olan HPV 6 ve 11’dir. Bunun 
yanında yüksek riskli HPV’ler belirgin bir semptom vermeksizin hücrelerde yaşamaya devam 
edebilmekte ve hücrelerde prekanseröz değişikliklere neden olarak serviks, vajen, vulva, 
penis ve orofarinkste yıllar içerisinde kanserlere neden olabilmektedir. Burada önemli nokta 
her HPV enfeksiyonun kanserleşmediğinin ve eğer kanserleşme gerçekleşecekse bunun uzun 
yıllar alacağının bilinmesidir.HPV enfeksiyonu alındıktan sonra gerilemesi için nelere dikkat etmek
gerekir ve Hpv nin yayılmasına neden olabilen etmenler nelerdir?
HPV enfeksiyonu bulaşından sonra 2 yıl sonunda, enfeksiyon yüzde 90, kendiliğinden 
iyileşmektedir. Virüsün kronik enfeksiyon oluşturması ve de yayılmasının süreğen olmasına 
neden olabilecek sorunlar; kişinin immun sisteminin zayıf olması, başka bir malignite 
nedeniyle ilaç veya ışın tedavisi alma durumu , özellikle Sigara alışkanlığının devamı, 
bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabilen kronik hastalıklar nedeniyle kortizon türevi 
ilaçların devamlı kullanımı, kronik yorgunluk durumları, eş zamanlı gebelik mevcudiyeti, 
partner veya kişinin kendisinde multipl partnerle ile olan seksüel yaşam sayılabilir.
HPV nin tanısında hangi yöntemler kullanılır?
 Kadın Doğum muayenesi esnasında siğil saptanması, bunun alınarak patolojik incelenmesi 
sonrası veya siğil yok ise vajinal veya servikal akıntının alınarak, HPV DNA testi bakılması ile 
tanı konulabilir. Böylece HPV DNA virüs tiplendirme yapılarak, riskli HPV grupları 
saptanmaktadır. Yüksek risk grubu HPV saptanırsa kolposkopi denilen mikroskobik muayene 
yapılmalı ve hpv nin rahim ağzında oluşturduğu sorunun derecesi anlaşılmaktadır. Bununla 
birlikte alınan rahim ağzı akıntı testi, yani Pap Smear testinde yine HPV nin oluşturduğu 
hücresel değişiklik saptanabilmektedir. HPV enfeksiyonu daima belirti vermediği için, rahim 
ağzı kanseri oluşmadan ,tanının konulması ve de gerekli önlemin alınmasında belli aralıklarla, 
sadece HPV DNA testi veya eş zamanlı servikal Smear testinin yaptırılması konusu 
anlatılmalıdır. Ülkemizdeki ulusal kanser tarama standartları; 30-65 yaş grubu kadınlar için 5 
yılda bir HPV ve eş zamanlı Pap Smear testi alınması şeklindedir. 30 yaş altında , cinsel yaşam 
başladıktan 1 yıl sonra ilk smear normal ise 3 yılda bir smear kontrolü alınabilmekle birlikte, 
yılda bir alınması daha sağlıklı olacaktır, şüpheli smear sonuçlarında , HPV DNA testi veya 
kolposkopi gibi ek işlemler gerekebilmekte, yine smear kontrolleri sık tutulabilmektedir.
HPV tedavisi nasıl yapılır?
Mevcut şartlarda, HPV nin kesin olarak tedavi edilmesinde kullanılan bir ilaç yoktur. İmmun 
sistemi iyi olan kişilerde yaklaşık yüzde 90 oranında HPV enfeksiyonu kendiliğinden 
iyileşmektedir, ya da bilimsel etkinliği kısmen kanıtlanmış , AHCC ( aktif heksoz korele 
bileşik) veya yeni kullanıma giren inosin/pranobeks kompleksi destek amaçlı kullanılabilir. HPV tedavisinde , Hpv nin neden olduğu lezyonlara göre tedavi planlanmalıdır, kadın veya 
erkekte genital siğil varsa, siğiller cerrahi olarak çıkarılmalı, elektrokoter ile yakılmalı ya da 
kriyoterapi ile dondurularak, ilaç ile veya bazı özel hazırlanana kimyasal ajanlarla ortadan 
kaldırılmalıdır. Hastada dış dudaklar, vajina ya da servikste kanser öncü lezyonlar 
saptandıysa, bu patolojilere göre takip ve gerekli bir durum varsa cerrahi tedavinin vakit 
kaybetmeden yapılmalıdır.HPV bulaşını azaltmak veya engellemek için neler yapılmalıdır?
HPV bulaşı esas olarak cinsel yaşam ve cinsel temasla olduğu için, cinsel aktif her birey HPV 
enfeksiyonu ile karşılaşabilir. Kondom kullanımı, penis ile vajina temasını engelleyerek 
enfeksiyonun bulaşını azaltır, yine de tamamen korumaz. Tek eşli cinsel yaşam 
benimsenmeli, riskli cinsel ilişkilerden kaçınılmalıdır. En etkili yöntem, ideal olan çocukluk 
çağında veya cinsel yaşam başlamadan , HPV virüsüne karşı yüzde yüze yakın koruyuculuk 
sağlayan HPV aşısını yaptırmaktır.